Đường hy vọng - Đức Cố Hồng y Phanxico Xavie Nguyễn Văn Thuận

XVII. THANH BẦN
Chúa là gia nghiệp chưa đủ cho con sao?

407. Của cải chôn vùi con, nếu con đội nó lên đầu; của cải làm bệ chân con nếu con đứng trên nó.

408. "Nghèo trong con ở, nghèo trong áo con mặc, nghèo trong đồ con ăn, nghèo trong đồ con dùng, nghèo trong việc con làm" (Cha Chevrier).

409. Người ít đòi hỏi là người sướng, vì thấy mình đầy đủ, người nhiều đòi hỏi là người cực, vì cứ thấy mình thiếu thốn mãi.

410. Nhìn vào con, con thấy thiếu, con cực số một. Nhìn vào anh em con, con thấy bao nhiêu người khốn cực hơn con.

411. Không có của mà tham vẫn chưa phải là thanh bần, có của mà không dính bén vẫn có thể "có lòng khó khăn" thực sự.

412. Đừng rộng rãi với của người ta, đừng keo kiệt với của riêng con, đừng phung phí với của công cộng.

XVII. THANH BẦN
Chúa là gia nghiệp chưa đủ cho con sao?

413. Nghèo hèn, nghèo khó, nghèo khổ, nghèo cực. Nếu có tinh thần thanh bần, hãy chấp nhận những hậu quả của nghèo nàn giữa xã hội.


414. Dùng của cải cách quảng đại, trọng của cải cách tế nhị, xa của cải cách anh hùng.
Vì không phải của con, chính là của Chúa trao cho con xử dụng, của người nghèo.


415. Thinh lặng nhường nơi chỗ tiện nghi hơn, công việc lợi lộc hơn cho kẻ khác, đó là dấu thanh bần chân thành.


416. Con là quản lý của Chúa; Ngài giao nhiều, con giữ nhiều, ít giữ ít, Ngài thu lại, con bằng lòng, nhưng con chịu trách nhiệm về của Ngài.


417. Thanh bần ghen ghét, thanh bần chỉ trích, thanh bần uất hận, không phải là thanh bần Phúc Âm.


418. Thế gian không thấy con vâng phục, thế gian không biết con trinh khiết, nhưng thế gian dễ nhận ra con là chứng nhân thanh bần.

XVII. THANH BẦN

Chúa là gia nghiệp chưa đủ cho con sao?

419. "Xin Chúa cho con được khó nghèo như Chúa", thường con hay cầu nguyện ngược lại!

420. "Hội thánh của người nghèo", không phải để làm cho dân chúng nghèo mãi, nhưng với nỗ lực thăng tiến cuộc đời của dân chúng về mọi phương diện.

421. Có như không có, bán như không bán, mua như không mua, như không có gì cả, mà làm chủ tất cả, không đòi hỏi gì cả, sẵn sàng cho tất cả. Đó là tinh thần thanh bần.

422. Khó nghèo không phải là không có của: đó là khốn khổ, thiếu thốn.

Khó nghèo trước tiên là là tập trung của cho đúng. Một cốc cà-phê, một cốc bia! Nhưng cũng là một cốc mồ hôi, một cốc nước mắt, một cốc máu đổi lấy nó.
Một khói thuốc, nhưng cũng là một hơi thở hổn hển của người lao động vô danh.

423. Sự thanh bần thứ nhất là gì? - Là làm việc! Đây là niềm an ủi của con khi hiểu ý nghĩa của nhọc mệt lao tác hàng ngày. Hạnh phúc của con được Chúa nói trong Phúc Âm: "Phúc cho tôi tớ đó, chủ đến mà gặp nó đang làm như thế." (Lc 12:43).

424. Lúc 15 tuổi, thiếu nữ Clara đến tu viện, Thánh Phanxicô hỏi chị: "Con đến tìm gì ở đây?" - "Con tìm Thiên Chúa", Clara đáp. Câu trả lời gọn ghẽ và rõ rệt. Đó là tất cả kho tàng của chị. Clara đã nên thánh. Mấy ai biết chọn như chị?

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

425. "Phúc cho ai trong trắng vì sẽ được thấy mặt Thiên Chúa." Không phải chỉ có tu sĩ, mà cả người đời cũng phải trong trắng theo đấng bậc mình. Sống trong trắng không phải bị ràng buộc, nhưng cần được tự do hơn.


426. Có nhiều thiên thần trong trắng mà lại là ma quỷ của ghen ghét. Vô phúc cho cộng đoàn nào gặp loại thiên thần ấy.


427. Chúa chỉ ban sự trong trắng cho linh hồn khiêm nhượng. Con hãy cầu xin hàng ngày với tâm hồn đơn sơ chân thành, thực sự nhìn nhận sự yếu đuối của con.


428. Người kiêu ngạo trước sau cũng sa ngã nặng. Họ cậy vào sức riêng mình, không dựa vào Chúa.


429. Báo chí hô hào bảo vệ, tranh đấu cho nhân quyền, dân quyền, nhưng đồng thời tất cả truyền thống xã hội trên thế giới đều kể con người như loài vật, khêu gợi thú tính, đầu độc bằng những món ăn dơ bẩn hơn súc vật. Những người tranh đấu ở đâu? Các hội bảo vệ này nọ ở đâu? Họ đầu tư vào sách báo ấy, họ là độc giả chuyên cần!

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

430. Ma quỷ có thể đuổi được, thế gian có thể tránh xa được. Xác thịt con mang theo mãi đến chết.

431. Muốn trong trắng, con phải hy sinh; cành huệ trắng tinh, cành mai thơm tho, cành đào xinh đẹp, vì nó đâm rễ sâu vào lòng đất, vì nó cầm cự với mưa bão, vì nó chịu những bàn tay cắt tỉa.

432. Không có đức bác ái, sự trong trắng không có ý nghĩa. Tại sao con giữ mình trong trắng? Vì con ích kỷ, không chịu được ai? Vì không ai yêu con nổi? Hay vì con muốn giữ lòng con để yêu Chúa và yêu tha nhân trọn vẹn hơn? - Chỉ lý do cuối cùng này mới chính đáng.

433. Bao nhiêu tâm hồn giáo dân trong trắng gương mẫu giữa trần gian. Tâm hồn tận hiến của con phải cảm phục, phấn khởi và vươn cao hơn nữa.

434. Nhiều thanh niên cười ngạo nghễ mỉa mai, cho là chuyện hoang đường của thời thượng cổ, nếu ai đề cập đến vấn đề sống trong trắng. Nhưng đến phiên họ, họ chọn người bạn trong trắng, họ đánh ghen, họ tự vẫn khi gặp người bạn đồi trụy.

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

435. Cha đã gặp nhiều người, thuộc nhiều giới, ở nhiều nước khác nhau, sống độc thân hạnh phúc giữa đời. Bí quyết của họ: "Sống cầu nguyện."


436. Tu sĩ viện nhiều lý do để bầu chữa cho sự ra đi của mình, nhưng phần lớn bị bó buộc vì khởi sự bằng thế kẹt tình cảm và chấm dứt cầu nguyện từ lâu!


437. Mađalêna đã chỗi dậy và nên thánh, chứng nào con mới quyết định?


438. Con đừng bảo: "Nước không dập tắt được lửa!" - Chỉ vì nước ít lửa nhiều thôi.


439. Xác thịt là đặc công nằm sẵn trong con, sách báo, phim ảnh, bè bạn xấu là những khí giới ngày càng tối tân hơn. Nếu con không hiện đại hóa khí giới của con: cầu nguyện, bí tích, hy sinh..., nếu con không tỉnh thức canh phòng, nếu con không dẹp ngay mọi mầm mống nổi loạn, nếu con nuôi dưỡng đặc công, nếu bỏ các đồng minh là các thánh, là bạn tốt, con sẽ bị tấn công vũ bão và thảm bại.

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

440. Ăn uống nhậu nhẹt vô độ là mở cửa cho quỷ dâm dục.


441. Bác sĩ làm sao trị lành được, khi bệnh nhân cương quyết nói mình không có bệnh, không chịu cho khám, không uống thuốc.


442. Không trong trắng, việc tông đồ không bảo đảm: "Kho tàng con ở đâu, lòng con ở đó."


443. Đừng nói: "Tôi thương họ, vì họ thương tôi quá!" Con phải thương con trước, "lấy gì đổi được linh hồn con?"


444. Không làm hòa với tính dâm ô, cũng như không làm hòa với bệnh tật được vì là vấn đề sống chết.

445. Quả tim của con không phải bằng đá. Quả tim của con quý báu vì nó bằng thịt, vì nó biết yêu thương. Hãy can đảm cầm thánh giá cả hai tay và cắm vào đó.

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

446. Nói những chuyện dâm ô, dù để giải buồn cũng không có lợi; đừng nói bao giờ, kinh nghiệm cho thấy, những người hay nói, sẽ làm: đây là tâm lý chiến.

447. Không nhận đối thoại với quỷ dâm ô, dĩ đào vi thượng sách, cũng như không đứng xem thử bom nguyên tử.

448. Các thánh cũng yếu đuối như con, có vị yếu đuối hơn con nữa, có thể mới có công nghiệp, mới làm thánh. Họ chỉ khác con là họ quyết tâm.

449. Xác thịt luôn luôn mỏng dòn, dù mặc áo gì, dưới lớp áo vẫn là xác thịt.

450. Giá trị của thân xác con:
- Mua chuộc bằng Máu Thánh Chúa,
- Làm đền thờ Chúa Ba Ngôi,
- Sẽ vinh hiển muôn đời.

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

451. Ban thông tin của quỷ dâm ô hấp dẫn lắm, luật sư của xác thịt biện hộ ráo riết lắm. Đừng đối thoại với nó, hãy biết sau chốc lát hưởng lạc, con sẽ cảm thấy chán ngấy, cắn rứt và cô đơn: Con đổi thiên đàng lấy hỏa ngục sao?

452. Thần ô uế chỉ sợ ăn chay và cầu nguyện. Con đã làm chưa?

453. Khốn nạn nhất là khi không chấp nhận lời khuyên bảo của kẻ khác, mà con tự cấp cho mình "giấy hạnh kiểm trắng hạng A".

454. Đừng bao giờ khinh anh em con, nếu đứng vững đến hôm nay là ơn Chúa, xem chừng kẻo ngày mai con ngã nặng hơn!

455. Xem thường không giữ ngũ quan là mở cửa cho địch vào thành. David thắng Goliath khổng lồ nhưng không thắng được mắt mình.

456. Một khi đã chỗi dậy, hãy cầm khí giới và quyết liệt tác chiến, ban chiêu hồi của quỷ dâm ô khéo lắm!

XVIII. TRONG TRẮNG

Khoác lên lòng trong trắng chiếc áo giáp cầu nguyện và hy sinh.

457. Bại một trận không phải là thua cả cuộc chiến. Chúa muốn dùng mọi sự để làm nên sự lành, kể cả tội lỗi.

458. Tôi không muốn biết, muốn nhớ quá khứ của anh em tôi. Tôi chỉ muốn biết hiện tại của anh em để thương nhau, để nâng đỡ nhau, và tương lai để tin nhau, để khuyến khích nhau.

459. Càng sống trong trắng, chí khí càng vững, vì đã được rèn luyện qua nhiều trận anh dũng.

460. Tôi hoàn toàn tin tưởng ở Chúa Giêsu, khi thấy Ngài tha thứ và bênh vực kẻ tội lỗi: "Ai sạch tội hãy ném đá bà ngoại tình này... Thày cũng không lên án con, hãy ra về..." - "Madalêna được tha nhiều vì đã yêu nhiều."

461. Người ta không hiểu được sự trinh khiết.
- Có người cho là dại,
- Có người cho là khờ,
- Có người cho là uổng.
Dưới mắt Thiên Chúa là một kỳ công. Đời trinh khiết chỉ có thể thực hiện nhờ Thiên Chúa và chỉ có Thiên Chúa mới giải thích được sự trinh khiết.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh.

462. Hạnh phúc của một người không căn cứ ở của cải, chức vụ, nhưng ở tình yêu mà người ấy tập yêu suốt đời.

463. Chuẩn bị làm linh mục có chủng viện, chuẩn bị làm tu sĩ có đệ tử viện, tập viện, chuẩn bị làm giáo sư có trường sư phạm, chuẩn bị làm cha mẹ có gì? - Không có gì cả! Thật là một thiếu sót lớn lao trên thế giới. Lúc này tạm có lớp dự bị hôn nhân nhưng chưa đi đến đâu. Bao nhiêu người sẽ là nạn nhân do cuộc phiêu lưu của các con.

464. Phần thứ nhất của tiệc cuới Cana là yêu thương và hưởng thụ, nhưng giữa tiệc cưới chỉ còn nước! Đôi tân hôn mới ý thức rằng: phương tiện mình hạn hẹp, tình yêu mình lạnh nhạt!

Phần thứ hai của tiệc cưới Cana là khám phá ra kho tàng đạo đức chưa được xử dụng, rượu sau ngon hơn rượu trước: một tình yêu chân thực, một quả tim biết thắng mình, quên mình, trung thành và hiến dâng không đòi lui.

465. Khi con còn trẻ, con đi nơi con muốn, nhưng khi trưởng thành, người khác sẽ cầm tay con, nhiều người khác, nhiều bàn tay nhỏ sẽ níu lấy và lôi kéo con đến nơi con không muốn, nơi mà không bao giờ con dám đến, nơi mà không bao giờ con tin rằng con có sức đến... nhưng tình yêu có thể bắt buộc con làm tất cả!

466. Đôi bạn đối với nhau, cũng như đối với con cái, sống tất cả tình yêu của Chúa Giêsu đối với mọi người.

Đôi bạn do đó tham dự và sống lại mầu nhiệm cứu chuộc.
Đôi bạn tập yêu thương cách phong phú, vô bờ bến, như Chúa Giêsu yêu họ và yêu mọi người.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

467. Tình yêu hôn nhân có sức rút từ quả tim con người tất cả can đảm, tin tưởng và quảng đại.


468. Đòi hỏi biến đổi mà không yêu thương làm cho bạn mình bất mãn.
Yêu thương mà không đòi hỏi biến đổi là cho bạn phương tiện.


469. Yêu thương để giúp bạn biến đổi là cho bạn phương tiện.
Bắt bạn biến đổi mới yêu thương là cất hết phương tiện.


470. Phương tiện độc nhất để biến đổi tâm hồn bạn mình là chấp nhận bạn như thuở ban đầu, vì được yêu thương là điều kiện cần thiết để biến đổi.


471. Tình yêu luôn luôn thao thức; không phải vì hoài nghi tình yêu của bạn mình, nhưng vì thấy mình có trách nhiệm tạo cho nhau những gì là mới mẻ, là cảm hứng, là biến đổi, có khi chính bạn cũng không hay biết. Chính nỗi thao thức ấy là một niềm vui.


472. Có một sự sáng suốt đáng buồn: xét mọi người theo quá khứ của họ.
Có một sự sáng suốt đầy yêu thương: đoán trước người ta có thể biến đổi tốt đẹp chừng nào!

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

473. Tình yêu không mù quáng: Thấy yếu đuối của người yêu và cố gắng gánh vác. Thấy khả năng của người yêu và tế nhị khơi dậy.


474. Người biết yêu "xương của xương mình, thịt của thịt mình", người không thể làm cho cái xã hội thứ nhất, nền tảng mọi xã hội khác được hạnh phúc, làm sao cả gan canh tân thế giới được?


475. Thời đại ta, Hội Thánh đã vạch ra một linh đạo về hôn nhân, cho chúng ta thấy hôn nhân là một phương tiện để con người triển nở và là một ơn gọi đến sự thánh thiện.


476. Các con ngạc nhiên khi nghe nói đến "ơn gọi làm cha mẹ gia đình"? - Người ta lầm lạc khi dành ơn thiên triệu, bậc trọn lành cho tu sĩ thôi.

Hai người thề hứa yêu nhau suốt đời trong Chúa Kitô, nhờ bí tích hôn nhân, không phải là một cách tuyên xưng đức tin, một cách khấn hứa sao?


477. Nếu giáo dân đặt nặng nhiệm vụ trần thế của mình, thì nhiệm vụ trần thế quan trọng nhất, quyết định nhất của họ là đời sống gia đình.


478. Canh tân gia đình để canh tân Hội Thánh.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

479. Con hãy bỏ thói quen sai lạc, khi nói về giáo dân, thì quan niệm họ như những người độc thân, sống riêng, không có cộng đoàn, hoặc hiểu cách tiêu cực: giáo dân nghĩa là không phải tu sĩ.

Con đừng quên đa số giáo dân là những người sống trong một gia đình và phải hỏi rằng họ hiểu, họ sống bí tích hôn nhân công giáo thế nào.

480. Thực đáng buồn khi thế giới văn minh ngày nay chỉ hiểu giáo lý công giáo về hôn nhân qua "những luật cấm!"; thế giới đâu ngờ Chúa Giêsu đã đến cứu chuộc tình yêu nhân loại, đã ban một sự thăng tiến con người lạ lùng là bí tích hôn nhân! Con phải học và trình bày khía cạnh tích cực, tốt đẹp của hôn nhân công giáo.

481. Phải nỗ lực về phương diện giáo lý cũng như mục vụ để làm cho các gia đình công giáo xác tín về sức mạnh của họ. Họ sẽ khám phá ra họ không phải là thành phần thụ hưởng, chỉ biết lãnh nhận giáo lý, lãnh nhận bí tích, lãnh nhận ơn Chúa, mà họ cũng là thành phần hoạt động tông đồ.

482. Ý thức được sứ mạng, nhiều gia đình công giáo sẽ đặt dưới quyền xử dụng của Hội Thánh những mãnh lực nhân loại và siêu nhiên của tình yêu vợ chồng, của bí tích hôn nhân, với một sự hăng say lạ thường.

483. Yêu bạn mình là hành động theo thánh ý Chúa. Lúc ấy các con hiểu rằng: trong đời sống thường ngày, các con có thể thực hiện ơn thiên triệu của các con, bằng mọi cử chỉ nhỏ nhặt, để đáp lại tiếng gọi của Chúa.
Đó là một khía cạnh khả dĩ cách mạng cả cuộc đời các con, đó là một mạc khải không thể quên được.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

484. Tình yêu vợ chồng là hình ảnh, là dấu hiệu tình yêu của Chúa Kytô đối với Hội Thánh. Trong mầu nhiệm ấy, con tìm thấy cao cả, sức mạnh và hiệp nhất.

Tình yêu vợ chồng nối dài tình yêu Thiên Chúa: phấn khởi và nâng đỡ biết chừng nào!


485. Chúa đã trao cho con một người bạn thân yêu, những đứa con xinh xắn, trong sáng để nâng đỡ nhau nên thánh. Con đã làm gì?


486. Ý thức rằng các con đồng trách nhiệm về sự trưởng thành trong tình yêu Chúa.
Ý thức rằng ơn gọi của các con là cùng nhau và nhờ nhau nên thánh:
Ý thức rằng ơn bí tích thường xuyên giúp đỡ các con.
Các con được thúc đẩy hăng say sống mầu nhiệm Chết và Phục Sinh qua mọi khía cạnh của đời sống các con.


487. Phải khám phá ra rằng các con có thể và có bổn phận thánh hóa mình trong hôn nhân và nhờ hôn nhân.


488. Tất cả những thực tại của đời sống vợ chồng, cha mẹ, tất cả những trách nhiệm xã hội là bấy nhiêu cơ hội để vươn lên, để bỏ mình, để tiến lên trên đường thánh thiện chân chính.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

489. Sự hiệp nhất giữa đôi bạn phải rất trọn vẹn: hiệp nhất thể xác, tình yêu, tinh thần và thiêng liêng, nhờ sự hiện diện của Chúa Kitô.

Yêu trong Chúa, đẹp lắm! Yêu thương vì Chúa, càng đẹp hơn! Gia đình lắng nghe tiếng Chúa và cùng tiến lên trong sự thân mật Chúa.

490. Những giây phút thinh lặng bên nhau, chìm đắm trong cầu nguyện,

Những giây phút tự phát cầu nguyện cho nhau, cho con cái,
Những giây phút trao đổi thân mật về đời sống thiêng liêng, về việc tông đồ,
Là một mạc khải, một niềm vui sâu xa và thắm thiết.
Các con hãy kinh nghiệm: Chúa ở giữa các con!

491. Sinh con cái không phải đáp lại nhu cầu nối tiếp giống nòi, nhưng là ước muốn tăng trưởng nhiệm thể; giáo dục con cái là huấn luyện những kẻ thờ phượng Đức Chúa Cha cách trung thực. Khám phá và khâm phục ý định cao cả của Chúa về gia đình các con.


492. Huấn luyện những chi thể hoạt động trong nhiệm thể Chúa Kitô, làm cho con cái mình nên con Chúa. Nhiệm vụ cha mẹ đòi buộc các con phải đi tiên phong về mọi phương diện, mọi nhân đức.


493. Gia đình là tế bào của Hội Thánh, nói cách khác, là một "Hội Thánh cỡ nhỏ" (Ecclesiuncula) ở đó Chúa Giêsu hiện diện, sinh sống, chết, phục sinh cách mầu nhiệm trong các chi thể.

Tư tưởng ấy làm sáng tỏ ý nghĩa và có sức biến đổi đời sống của gia đình công giáo.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

494. Gia đình là tế bào của Hội Thánh. Chân lý này làm thấy rõ sự cao cả và sứ mạng của gia đình:

1) Nối tiếp Hội Thánh Chúa Giêsu đã thiết lập ở trần gian.
2) Hiện diện của Chúa là chủ gia đình thực sự.
3) Thừa tác vụ tư tế trong gia đình là vai trò của người cha.
4) Chứng tích sự hiện diện Hội Thánh bằng sự sống gia đình hàng ngày.
5) Nỗ lực vươn lên đến Chúa của gia đình, làm Hội Thánh cùng tiến lên.
6) Liên lạc giữa Chúa và mỗi chi thể trong gia đình.

495. Chúa Kitô đã muốn xây dựng nhiệm thể Ngài bằng những tế bào gia đình; Hội Thánh có thể thay đổi đường lối tông đồ, thay đổi các hội đoàn, nhưng Hội Thánh luôn luôn phát triển nhờ các gia đình. Đức tin được thông truyền qua các tế bào sống động và lành mạnh ấy.


496. Giáo dục con cái là "Trường vươn lên" cho cha mẹ. Trẻ con có "cái nhìn chỉ trích", chúng là những "quan sát viên khắt khe". Chúng bắt buộc các con xử trí đúng vai trò của các con và do đó giúp các con tiến lên.


497. Con hãy tin rằng: đời sống gia đình công giáo là một "lối tu đức" riêng biệt.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

498. Nếu chúng ta chủ trương rằng phải nhờ giới lao động thánh hóa giới lao động, thì chúng ta cũng phải tin rằng: gia đình công giáo là tông đồ số một của các gia đình khác.


499. Người ngoài đánh giá hôn nhân công giáo theo mức độ thánh thiện của gia đình công giáo.


500. Kinh nghiệm dạy các con rằng: kinh tối sáng trong gia đình, nói đúng hơn, giờ cầu nguyện của gia đình, thực hiện được ước vọng "thành một cộng đoàn Kitô hữu", "một tế bào của Hội Thánh", như lời Chúa Giêsu: "nếu các con hiệp nhau cầu nguyện cùng Đức Chúa Cha..."


501. Gia đình công giáo làm tông đồ bằng "chứng tích". Phải chứng minh rằng các con được gọi nên thánh và các con có thể sống một đời hôn nhân đẹp lòng Chúa. Các con chia sẻ với các gia đình khác: ân sủng, hạnh phúc, Chúa đã ban cho gia đình các con.

Nhìn vào gia đình các con, thiên hạ phải đặt câu hỏi: "Tại sao họ có thể sống hiệp nhất, yêu thương, trung thành với nhau như thế.

502. Gia đình là một "trung tâm ánh sáng", đem ngọn lửa hồng đốt sáng nóng kẻ khác.

Ngày nào mỗi gia đình là một "trung tâm ánh sáng", thế giới này sẽ là một đại gia đình đầy ánh sáng, đầy hy vọng.

XIX. GIA ĐÌNH
Gia đình, Tế bào của Hội Thánh

503. Gia đình công giáo làm tông đồ bằng cách "tiếp đón". "Mở rộng nhà" các con và đồng thời "mở rộng lòng" các con. Nhà nào lại không có khách?

"Tiếp đón" là cách thế tiện nhất, tự nhiên nhất, để làm chứng tích về tình yêu, về sự hiệp nhất, về niềm vui, về cởi mở...

"Nghệ thuật tiếp đón" sẽ trở nên "tông đồ tiếp đón". Các con hãy sống và làm cho những ai đến gia đình các con đều "thèm sống như các con".


504. Giờ "ngồi bên nhau", "cùng nhau ngồi bên Chúa" là giờ của chân lý, là một khám phá kỳ diệu, là một liều thuốc thần tiên.

Bầu khí gia đình sẽ thay đổi, nhiều vấn đề gay cấn được thông cảm giải quyết.
Trước kia hai vợ chồng "chung sống hòa bình" cách nông cạn, rời rạc. Giờ đây tất cả là một tình yêu, một niềm vui, một lo âu, một lời cầu nguyện.

505. Chủng viện thứ nhất, đệ tử viện thứ nhất, trường sư phạm thứ nhất là gia đình công giáo.

Không vị giám đốc nào tài ba, chuyên môn đến đâu có thể thay thế cha mẹ được.
Nếu cơ sở bậc nhất ấy bị hỏng, tương lai Hội Thánh và xã hội nhân loại cũng rung rinh sụp đổ. Đức Gioan XXIII biên thư cho cha mẹ ngày ngài được ngũ tuần: "Thưa Thày Mẹ, hôm nay con được 50 tuổi, Chúa thương ban cho con nhiều chức trong Hội Thánh, đi nhiều nơi, học nhiều sách, nhưng không trường nào dạy dỗ con, làm ích cho con hơn hồi con được ngồi trên chân Thày Mẹ".

XX. KHIÊM NHƯỢNG

Học với Chúa Giêsu
một khoa: hiền lành và khiêm nhượng.

506. Nếu con hiểu biết hạnh phúc được làm con Chúa thì những điều sỉ nhục không thấm gì con và những lời hoan hô cũng chẳng thêm gì cho con.

507. Nếu con biết rõ mình con, con sẽ tức cười, khi nghe tung hô con, và con thấy các sự khinh rẻ con là có lý. Con lại ngạc nhiên tại sao người ta mới xử ngang độ ấy thôi.

508. Hồn tông đồ khiêm tốn và tạ ơn Chúa như Phaolô: "Tôi là kẻ rốt hèn trong các tông đồ và tôi không đáng được gọi là tông đồ... Nhờ ơn Chúa mà tôi được như ngày nay."

509. Khi con tự hạ mình, chưa hẳn con khiêm nhượng.
Khi người ta hạ con, chưa hẳn con khiêm nhượng.
Khi người ta hạ con, mà con vui lòng chấp nhận vì Chúa, lúc ấy con khiêm nhượng thật.

510. Con chỉ hiểu được đức khiêm nhượng khi suy nghiệm cả cuộc đời Chúa Giêsu, con Thiên Chúa hạ mình chịu mọi sự ngớ ngẩn, dốt nát, hiểu lầm sâu độc, suốt 33 năm vì yêu chúng ta.

XX. KHIÊM NHƯỢNG

Học với Chúa Giêsu
một khoa: hiền lành và khiêm nhượng.

511. Kiêu ngạo là ăn cướp ơn Chúa, vinh danh Chúa, để làm của riêng con, công nghiệp con.


512. Đức Maria càng khiêm tốn, thì càng trong sáng, vì càng thấy rõ những sự kỳ diệu Chúa làm trong lòng Mẹ. Như ánh sáng qua một bóng đèn thủy tinh không vướng bụi.

513. Người sống trước mặt Chúa không thể kiêu ngạo được. - Ngạo về điều gì? - Tất cả đều là của Chúa!


514. Coi chừng khiêm nhượng "giả hiệu" khi con từ chối mà kỳ thực là thoái thác bổn phận dấn thân của con và sợ chịu sỉ nhục vì Chúa.


515. Đừng chối những khả năng của con, những thành công của con. Hãy tạ ơn Chúa vì ngài xử dụng con như họa sĩ dùng ngòi bút ba xu.


516. Chỉ người khiêm nhượng thật mới được an vui như Chúa Giêsu dạy: "Hãy học cùng ta vì ta hiền lành và khiêm nhượng thật trong lòng và các con sẽ tìm thấy bình an cho tâm hồn."

XX. KHIÊM NHƯỢNG

Học với Chúa Giêsu
một khoa: hiền lành và khiêm nhượng.

517. Người khiêm nhượng như hạ mình sát đất không còn ngã xuống đâu nữa. Người kiêu ngạo như leo trên tháp cao, rất dễ nhào và ngã nặng khủng khiếp!


518. Cương quyết vâng lời Hội Thánh là trung thành. Quyết liệt hy sinh vì nhiệm vụ là can đảm, không phải kiêu ngạo...


519. Bao lâu con còn tôn thờ cái "tôi" của con, chẳng khác nào con cầu nguyện: "Lạy Chúa xin Chúa hãy tin con, hãy trông cậy vào con."


520. Thử thách cay đắng nhất là chấp nhận giới hạn mình. Chịu đóng đinh vào một thánh giá nhỏ hẹp, con càng đau đớn hơn. Nếu thánh giá rộng, con còn được thoải mái hơn phần nào!


521. Trong cuộc đời Chúa Giêsu, hình như Chúa yêu thương cách riêng những kẻ khiêm nhượng, và quên hết tội lỗi của họ không bao giờ nhắc lại:
- Phêrô,

- Mađalêna,
- Simon phong cùi,
- Giakêu...
Chúa tự mời mình đến nhà họ, và đành chịu tiếng: "Bạn của quân thu thuế và người tội lỗi".

522. Không thể tránh căng thẳng, nhưng giảm bớt căng thẳng được. Trước hết Chúa không buộc con làm tất cả mọi sự. Thứ đến việc gì Chúa giao con làm, Chúa ban thời giờ và phương tiện. Nếu với tất cả cố gắng và thiện chí, con không thực hiện được là Chúa không muốn. Tại sao căng thẳng ngã lòng? Cứ bình an!

XXI. CẨN MẬT
Như hạt giống được chôn vùi trong lòng đất.

523. Chúa Giêsu là Ngôi Lời, nhưng để thực hiện việc tông đồ theo ý Đức Chúa Cha, trong 33 năm, Ngài thinh lặng 30 năm và nhất là trong giờ tử nạn, Ngài đã thinh lặng.

524. Cẩn mật nhiều, con sẽ hối hận ít.

525. Đừng mong rằng nói nhiều, thiên hạ sẽ thông cảm với con, càng nói càng thêm kẻ hở, thiên hạ càng hiểu ngược xuôi, xuyên tạc hơn, rồi con cứ phải đính chính lời đính chính trước.

526. Chúa làm phép lạ rồi Chúa cấm nói. Chúa vinh hiển trên núi Taborê rồi cũng cấm nói. Lý tưởng tông đồ của con, con cứ ấp ủ và hành động; Chúa Thánh Thần sẽ giúp con, thế gian sẵn sàng chê bai, chống đối vì sự bất cẩn của con.

527. Trong Thánh Kinh, gương Đức Maria cẩn mật, Bà Yudith cẩn mật đã làm những việc anh hùng. Đừng khinh phụ nữ. Lực sĩ vô địch như ông Sam-son đã bại trận vì bất cẩn thua phụ nữ Dalila.

XXI. CẨN MẬT
Như hạt giống được chôn vùi trong lòng đất.

528. Hạt giống rơi xuống lòng đất được chôn vùi kín đáo sẽ sinh hoa kết quả, hạt giống rơi xuống xa lộ bị chim trời tha mất, xe cộ nghiền nát.

529. Mỗi khi bị kích thích muốn khoe tài, mỗi khi bị khiêu khích muốn đấu khẩu, mỗi khi bực túc muốn cho nổ tung. Thinh lặng, thinh lặng; dù khôn mấy con sẽ "phát thanh đặc biệt" và lời lẽ cũng sẽ chua cay sắc bén "đặc biệt" hơn con ngờ.


530. Bao nhiêu tác phẩm, bao nhiêu diễn văn, bao nhiêu chương trình, kế hoạch quan trọng của con, được thành công rực rỡ đều phát xuất từ tế bào âm thầm của óc não con, tức những nhịp đều của quả tim con khiến máu tuần hoàn nuôi sống các bắp thịt con hoạt động. Nội tâm thâm trầm là căn bản: hy sinh, nhẫn nại, suy tư, yêu mến.


531. Cẩn mật đâu phải là mầu nhiệm, chỉ là sự tế nhị tự nhiên. Chẳng hạn con đâu muốn ai đem cuộc đời cá nhân của con ra phơi bày bàn tán công khai.

Khi con căn dặn thiên hạ giữ bí mật con vừa tiết lộ thì con đã "bật mí" tất cả rồi, điều đó chứng minh là chắc chắn con cũng không giữ nổi.

XXII. VUI TƯƠI
Trao tặng cho nhau niềm vui.

532. Thánh thiện đâu phải là nhăn nhó, cực khổ, đau thương! Thánh thiện là tươi vui liên lỉ vì được Chúa, "được đất trên trời là của mình vậy".

533. Đừng buồn phiền, hãy có cái nhìn siêu nhiên và con sẽ thấy mọi sự dưới khía cạnh mới.

534. Tại sao không vui? Chắc là giữa tâm hồn con với Chúa có điều gì không thỏa. Xét mình đi, con sẽ thấy ngay.

535. Con phải vui tươi luôn. Đường hy vọng không thể chấp nhận lữ hành buồn phiền được, đường hy vọng đem lại vui tươi.

536. Nếu con làm vì Chúa, tại sao con nản lòng? Càng gian truân con càng vui tươi như Gioan và Phêrô bị đánh đập ở hội đường "ra về vui vẻ vì được xứng đáng chịu sỉ nhục vì danh Chúa"; như Phaolô: "Tôi tràn đầy vui tươi giữa những thử thách của tôi."

537. Thành công, con cảm ơn Chúa; thất bại, con cũng cảm ơn Chúa, vui tươi mãi... Chính là lúc Chúa muốn thử xem con làm vì Chúa hay vì ý riêng con.
Vui vẻ, can đảm lúc thất bại khó khăn hơn hân hoan lúc suôi may; hạng anh hùng này con đếm được đầu ngón tay.

XXII. VUI TƯƠI

Trao tặng cho nhau niềm vui.

538. Ưu sầu, chán nản, năn nỉ, phàn nàn... Lúc này người ta mới thấy rõ giá trị những lời khuyên nhủ hùng hồn, những lời tuyên bố nẩy lửa của con đến đâu. Thấy mặt con, ai dám theo Chúa nữa?


539.

- Vui với người thương con.
- Vui với người ghét con.
- Vui lúc con hớn hở.
- Vui lúc lòng con đau khổ tê tái.
- Vui lúc mọi người theo con.
- Vui lúc con cô đơn bị bỏ rơi.
- Vui tươi và làm cho mọi người đến với con cũng cảm thấy bầu khí vui tươi, mặc dù lòng con tan nát. Đó là thánh thiện hơn mọi sự ăn chay hãm mình.

540. Con không có tiền? Con không có quà để tặng? Con không có gì cả. Con quên tặng họ niềm vui, tặng sự bình an mà thế gian không thể cho được, kho tàng vui tươi của con phải vô tận.


541. Làm sao con hết buồn? Hãy cầu nguyện! Tại sao thế? Vì con gặp Chúa: Mađalêna tìm xác Chúa, hai môn đệ đi làng Êmau đã gặp Chúa và quên hết mọi ưu sầu.


542. Càng được chung phần thống khổ của Đức Kitô chừng nào, anh em hãy vui mừng! Ngõ hầu khi vinh quang của Ngài mặc khải ra, anh em cũng được vui mừng hớn hở." (1P. 5:13).

XXIII. KHÔN NGOAN
Thánh giá, Sách dạy sự khôn ngoan thật.

543. "Đối với những kẻ hư mất, thì lời rao giảng về Thập Giá là một sự điên rồ; còn với ai được cứu độ, tức là chúng ta, thì lại là quyền năng của Thiên Chúa." (1Cor. 1:18).


544. Người ta khen con hay chê con, con đừng lo sợ vì mất mát hay sung sướng vì tăng thêm điều gì:

Chỉ một điều làm con thiệt hại: tội lỗi.
Chỉ một điều tăng thêm giá trị: nhân đức.
Khen chê đừng lo, cũng như không sợ súng giả, không ham bạc giả.

545. Ai "sẽ hạ người quyền hành xuống khỏi vị cao"?

Ai "sẽ đánh tan những người kiêu ngạo trong lòng"?
Ai sẽ mang lại trật tự cho bao tư tưởng lộn xộn, lệch lạc?
Ai sẽ đem bình an cho người thời đại ta, để vững tâm đi trên đường hy vọng?
Chỉ có sự khôn ngoan Thiên Chúa ban qua tay Đức Mẹ, "Tòa đấng khôn ngoan".

546. "Thế giới nghèo" quằn quại trong đói khát, tủi nhục, trong bao vấn đề xã hội, lúng túng giải quyết không được: khó bó khôn.

"Thế giới tư bản" lặn lội trong khoái lạc, tạo thêm nhu cầu, đầu óc chất chứa tư tưởng lộn xộn, tuyên truyền thêm bất an, hoang mang, tự tôn mình làm thày thiên hạ; ngạo mất khôn.

XXIII. KHÔN NGOAN
Thánh giá, Sách dạy sự khôn ngoan thật.

547. Thế giới không chỉ biến đổi nhờ hành động thôi, thế giới biến đổi nhờ tư tưởng, vì tư tưởng chỉ huy hành động.


548. Khi những người thông minh,
Khi những nhà bác học,
Nghĩ mình biết tất cả,
Khám phá được tất cả,
Biết quỳ gối nguyện cầu Thiên Chúa,
Biết những phát minh của mình chỉ là tia sáng từ trời chiếu soi, lúc ấy họ nhìn vũ trụ với cặp mắt khác, họ thấy mọi sự được tổ chức theo một trật tự, một chương trình hoàn hảo từ đời đời.

549. Các nhà bác học, các thiên tài đã đóng góp rất nhiều cho văn minh thế giới. Nhưng họ chỉ có những mảnh vụn chân lý. Một thế giới có trật tự tốt đẹp, cần phải có một sự khôn ngoan siêu việt: Ngôi Lời, "nhờ Người mà muôn vật được tạo thành".


550. Ngôi Lời đã nhập thể, và Đức Chúa Cha đã phán: Đây là Con Ta yêu dấu và đẹp lòng Ta, hãy nghe lời Người."
Người là sự sống: con chỉ sống bằng tinh thần của Người.
Người là đường: con chỉ theo bước chân người.

551. Con đừng hoài nghi lúc thấy đường hy vọng vắng bóng những người mà thế gian cho là khôn ngoan. Chúa Giêsu đã báo trước: "Lạy Cha, con đội ơn Cha vì Cha đã ẩn dấu những điều này cho những người thông minh, khôn ngoan và Cha đã bày tỏ cho kẻ thấp hèn."
Con chỉ cảm tạ Chúa, vì đã ban cho con biết sự khôn ngoan thật.

XXIII. KHÔN NGOAN

Thánh giá, Sách dạy sự khôn ngoan thật.

552. Thế gian sợ sự khôn ngoan ấy, vì Chúa Giêsu gọi là "đường hẹp", vì nó đảo lộn cuộc sống cũ, vì nó khuấy rầy thế gian, vì nó đặt lại nấc thang giá trị, vì thiên hạ cho là "chướng tai".
Nhưng những tâm hồn thiện chí khiêm cung, những giới trẻ đầy nhiệt huyết, qua mọi thời đại đã theo sự khôn ngoan ấy đến cùng.

553. Sự khôn ngoan của Chúa Thánh Thần ban, sẽ soi sáng các dự định của con, sẽ hướng dẫn các chương trình của con, sẽ biến đổi các hành động của con thành giá trị vĩnh cửu, sẽ làm con người con bất tử, trường sinh.

554. Con tin tưởng và theo gương thánh Phaolô: "Khi đến với anh em, tôi đã không đến với uy thế của ngôn ngữ, hay khoa khôn ngoan để rao giảng chứng chỉ của Thiên Chúa.
Quả tôi đã quyết định là giữa anh em tôi không muốn biết gì, ngoài Đức Kytô Giêsu và là Đức Kytô Giêsu bị đóng đinh thập giá." (1Cor. 2:1-2).

555. Chúa Giêsu chịu đóng đinh là sự khôn ngoan từ trời, đã làm một cuộc cách mạng sáng chói, không thể che đậy được, mãnh lực không thể cầm hãm được; kinh nghiệm 20 thế kỷ nay cho thấy rõ như thế và nhiều người can đảm đã đứng hàng đầu, phục vụ sự khôn ngoan ấy.

556. Muốn được khôn ngoan con hãy tha thiết cầu xin và con phó thác cả cuộc đời con sống tuyệt đối theo ý Chúa. Đến giờ phút cần thiết, dù phải điệu đến trước tòa quan, giờ ấy không phải con nói, nhưng chính Chúa Thánh Thần sẽ nói bởi miệng các con, như "Têphanô đã giảng, đầy lòng tin vào Chúa Thánh Thần".

XXIV. HỌC
Học là cầu nguyện.

557. Muốn tiến kịp, tiến nhanh, tiến vững trên đường hy vọng, con phải học.

558. Giờ học là giờ cầu nguyện.

559. "Hãy mến Chúa với tất cả quả tim con, với tất cả tâm hồn con, với tất cả sức lực con, với tất cả trí khôn con." Chưa học để phục vụ đúng mức, con chưa mến Chúa.

560. Học để biết. Học để canh tân. Học để phục vụ. Học để yêu mến.

561. Ai có mười nén phải làm lợi mười nén. Ai có năm nén phải làm lợi năm nén. Ai có một nén cũng phải làm lợi một nén.
Con mang trách nhiệm nặng nếu con từ chối học hỏi khi có thể được.

562. Học đây không phải là vào lớp hay văn chương khoa học. Học là luyện khả năng của con, nghề nghiệp của con cho tinh vi, hiện đại.

XXIV. HỌC
Học là cầu nguyện.

563. Muốn cách mạng thế giới, phải có ơn Chúa, nhưng con phải là khí cụ điêu luyện.

564. Trách nhiệm càng cao mà thiếu khả năng nghề nghiệp càng khốc hại. Con muốn phó mạng trong tay một phi công, một bác sĩ không kinh nghiệm không?

565. Xem nghề nghiệp con là một ơn thiên triệu thực hiện ý Chúa giữa xã hội, con sẽ thánh hóa nghề con.

566. Hy sinh cho nghề nghiệp, tận tụy với văn hóa, phục vụ khoa học, cao đẹp lắm; nhưng con nhớ đây là phương tiện, không phải là cùng đích.

567. Làm việc! Học và hành không lìa nhau. Con sẽ gần thực tế hơn, con sẽ thấy: nói dễ, làm khó; con sẽ bớt phê bình, con sẽ gia tăng xét mình.

XXIV. HỌC
Học là cầu nguyện.

568. Hội Thánh cần sự hợp nhất của những bộ óc thông minh để đem tình yêu Chúa đến trong mọi lãnh vực trần thế.
Hội Thánh đau khổ và rối loạn vì sự chia rẽ và lộn xộn của những đầu óc thông minh mà tâm hồn tự cao, tự đại. Các thiên thần dữ đã làm như thế.

569. "Ở nhưng" là cội rễ mọi sự dữ. "Ở nhưng" là sự dữ. Tông đồ không biết "ở nhưng". Không có "tông đồ hưu", chỉ đổi cách làm việc tùy sức.

570. Thanh niên, đời con đầy hy vọng, hăng say luyện đức và rèn tài. Bao nhiêu phấn khởi và tươi sáng vì con thao thức vươn lên lý tưởng tông đồ, môi trường của con.

571. Lên phi cơ, nhìn xe cộ, nhà cửa, người ta, loài vật, như đồ chơi của lũ trẻ; lên nguyệt cầu mới thấy địa cầu nhỏ bé. Người càng học hỏi thông minh, càng khiêm tốn, càng muốn học thêm.

572. Hội Thánh ở giữa trần gian. Tất cả mọi kiến thức, khoa học đều được xử dụng để bênh vực và trình bày chân lý; càng hiểu biết con càng phục vụ Hội Thánh đắc lực hơn.

XXIV. HỌC
Học là cầu nguyện.

573. Người càng thông minh, càng thấy khoa học có giới hạn. Nhiều người dốt, tưởng sự hiểu biết của mình vô hạn.

574. Nhiều người Công giáo thông minh một khi sinh hoạt giữa xã hội lại giấu diếm tính cách công giáo của mình. Đó là hạng "công giáo sơ-mi", tiện đâu thay đó.

575. Nếu mỗi ngày con học thuộc một danh từ thôi, nếu mỗi tháng con đọc thêm một cuốn sách thôi, đến nay con đã tiến nhiều. Nếu đến nay con chưa làm, hãy khởi sự ngay từ hôm nay.

576. Không thông thạo, con dễ tự phụ và tuyên bố táo bạo. Trường hợp con có địa vị, con càng dễ ảo tưởng con thông thạo hơn nữa. Đại họa cho con và cho nhiều người vì sự bất lực ngạo nghễ của con.

577. Tài không đủ, phải có đức. Tài của con người kiêu căng, khó chịu, chỉ để xử dụng với máy móc và chất hóa học, chứ không để yêu thương thuyết phục người khác.

XXIV. HỌC
Học là cầu nguyện.

578. Tự xem mình "chuyên môn tất cả" là phản khoa học và lạc hậu. Thời đại này, muốn phục vụ, phải đem tất cả hiểu biết để hợp tác.

579. Văn bằng chứng minh con đã thông minh một giai đoạn nào đó, đặc biệt lúc đi thi. Nếu sự học hỏi của con đứng ngang đó, dù một đống văn bằng cũng không bảo đảm sự thông minh của con.

580. Con hỏi "Học đến bao giờ?" - Học luôn mãi. Thế giới biến chuyển luôn, công việc của Hội Thánh mới mẻ luôn, khí cụ của Hội Thánh phải tối tân mãi. Chúa không ban sự khôn ngoan của Salomon và ơn thông hiểu thiên phú của Đức Mẹ Maria cho người làm biếng.

581. Con hiểu biết một chân lý khi con tìm học chân lý ấy. Con càng thông hiểu rõ rệt hơn khi con tìm cách bênh vực chân lý ấy.

XXIV. PHÁT TRIỂN
Vinh dự của con người là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ.

582. Phát triển không phải chỉ là cho ăn, cho mặc, cũng không phải chỉ phát cày phát cuốc, đào giếng, đào mương. Phát triển là thăng tiến con người toàn diện, là làm cho họ sống "xứng người hơn."

583. Con đừng thỏa mãn khi đã giúp người ta.
Con đừng làm việc dễ hơn cả: CHO.
Chúa đòi con làm việc khó hơn, giúp kẻ khác để họ tự giúp lấy mình và để họ biết sẵn sàng giúp mọi người.

584. Thiên Chúa muốn sự hợp tác của chúng ta trong việc tạo dựng cũng như trong việc cứu rỗi.
Nếu Chúa làm một mình, công trình sẽ hoàn hảo hơn, nhưng con người sẽ kém "cao cả".
Con hãy theo phương pháp của Chúa.

585. Chúa dạy con, xong công việc, hãy nói: "Tôi là đầy tớ vô dụng..." Thực là sâu xa, giàu ý nghĩa.
Vô dụng vì chính ơn Chúa đã làm, con là khí cụ.
Vô dụng vì con không cần giữ anh em trong tình trạng thụ ơn, thua kém vĩnh viễn, nhưng con đã làm cho họ không cần đến con nữa.

586. Hãy làm cho người khác lớn lên và con khuất đi.
Hãy cho họ ít thua, đòi hỏi họ nhiều hơn.
Hãy biết cứu họ và làm cho họ cứu kẻ khác.
Đừng khư khư giữ địa vị ân nhân, viện trợ, nhưng làm anh em của mọi người, phục vụ mọi người.

XXIV. PHÁT TRIỂN
Vinh dự của con người là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ.

587. Mặc dù giúp đỡ anh em sung sướng bao nhiêu đi nữa, nếu con để họ thành những "bộ máy tự động", con chưa làm cho họ phát triển thực sự.

588. Thảm kịch của người nghèo không phải chỉ là thiếu thốn, nhưng là vì họ không thể sống "xứng con người".

589. Giám đốc và công nhân, sĩ quan và binh sĩ, giáo sư và học sinh, khác biệt nhau vì địa vị, vì cấp bậc, nhưng đó chỉ là phụ thuộc. Họ đồng hành với nhau vì là "NGƯỜI", vì là anh em con Chúa; điều ấy mới quan hệ: "Thầy chẳng gọi các con là tôi tớ. Thầy gọi các con là bạn hữu chân tình".

590. Món quà tuyệt hảo mà con có thể tặng người giúp việc con không phải là chiếc áo đẹp, đôi giày tốt, cái đồng hồ quý, nhưng là "TÌNH NGƯỜI", tình anh em mà con âm thầm tặng họ qua các cử chỉ nhỏ nhặt suốt ngày.

591. Chúa có thể chọn những người "thụ động", những người tội lỗi, hung hăng, rắc rối để hợp tác với Chúa.

XXIV. PHÁT TRIỂN
Vinh dự của con người là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ.

592. Chấp nhận những người chỉ biết nằm, biết ngồi, chỉ muốn lẽo đẽo đi theo, muốn được giúp, được cứu, được cho, để con được làm anh trưởng, được luôn luôn cần thiết, thực dễ vô cùng!
Nhưng con hãy luyện những con người trách nhiệm, những con người muốn đứng, những con người đáng làm người.

593. Thực là khó! Nhưng con phải quyết tâm giúp cho người khác:
- Biết vùng dậy.
- Biết suy tư.
- Biết tổ chức.
- Biết chiến đấu.
- Biết chống ngược ý con khi cần.
Con sẽ hạnh phúc thật vì anh em cùng thăng tiến với con.

594. Nguyên tử lực là khám phá lớn lao và hãnh diện cho thời đại ta.
Ít người xử dụng nó vào mục đích hòa bình, phát triển.
Càng ít người biết chiêm ngưỡng, ca ngợi quyền năng của Thiên Chúa.
Nhưng nhiều người chiếm lấy món quà của Cha trên trời để chế tạo khí giới ngày càng kinh khủng giết chết anh em.

595. Một điều sỉ nhục lớn lao con người làm cho Thiên Chúa là lạm dụng các quà Ngài ban vào mục đích bất công tầy trời, vào những việc huynh đệ tương tàn hãi hùng.

XXIV. PHÁT TRIỂN
Vinh dự của con người là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ.

596. Không phải vũ trụ hết chỗ ở, nhưng lòng người quá chật hẹp! Không phải hết súc vật để ăn, nhưng loài người chực vồ nuốt nhau như thú dữ.

597. Bớt diễn thuyết về hạn hán ở Sahel, sóng thần ỏ Bangladesh, bạo động ở Nam Mỹ, nhưng hãy tìm thấy Chúa Giêsu bị bỏ rơi, kém mở mang kế bên con, dưới mái nhà con, bên kia vách tường con.
Nếu quả tim nhân loại đã ráo cạn tình yêu. Nếu sóng thần của hận thù ích kỷ đã dâng cao, thì đại họa diệt vong không còn xa!

598. Nhân loại hãnh diện: vì mãnh lực của nguyên tử, vì công dụng của dầu hỏa, vì sức tàn phá của các hỏa tiễn, vì phi thuyền lên tận các hành tinh, thời đại của "khả năng vô biên" (Era de la fiabilité).
Hãnh diện ấy có thể làm cho thế gian ra tro bụi, nếu bỏ mục tiêu phát triển và quên Thiên Chúa "Đấng tạo thành trời đất, muôn vật hữu hình và vô hình".

599. Đại họa không phải chỉ là đói khát, khốn khó của các dân tộc nghèo khó.
Đại họa chính là sự vô ý thức của các dân tộc nô lệ và bóc lột.

600. "Phát triển là danh hiệu mới của hòa bình". (Phaolo VI)

XXIV. PHÁT TRIỂN
Vinh dự của con người là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ.

601. Bao lâu các quốc gia mở mang chưa bỏ một phần trăm lợi túc giúp các dân nghèo phát triển,
Bao lâu 20% dân giàu trên thế giới còn chiếm hết 80% tài nguyên của nhân loại, thì hiểm họa thế chiến nguyên tử không thể tránh được.

602. Vạch kế hoạch và thực hiện viện trợ bất vụ lợi có triển vọng mang lại hòa bình hơn là các cuộc hội nghị hạn chế vũ khí hạch tâm, thượng đỉnh kinh tế... Phí giờ, phí của, chẳng ai tin ai!

603. Con phải là "Tông đồ phát triển" như Đức Phaolô VI đã kêu gọi và chính Ngài đã là vị "Giáo Hoàng lữ hành vì phát triển và hòa bình".

604. Phát triển nói cách cụ thể là một quả đất, ở đó Chúc thư Chúa Giêsu được thực hiện.
Mọi người yêu thương nhau, giúp đỡ nhau, san sẻ với nhau trong tình huynh đệ phổ cập.

XXIV. DẤN THÂN
Mức độ dấn thân: "Thí mạng" như Chúa Giêsu.

605. Con đừng nghĩ dấn thân là lao mình vào những hoạt động hăng say náo nhiệt.
Con hãy hiểu nghĩa dấn thân sâu hơn: "Theo gương Chúa, yêu thương đến mức độ quên mình hoàn toàn vì người khác, hiến mình hoàn toàn, hiến mình nhưng không, để hiệp nhất với kẻ khác, hầu họ được phong phú và công việc Chúa nơi họ được thành công.

606. Con người chỉ giống hình ảnh Chúa khi hiến mình liên lỉ, như mỗi Ngôi trong Thiên Chúa là:
Hoàn toàn hiến dâng,
Hoàn toàn tương quan,
Hoàn toàn yêu thương.

607. Con phải trở nên "chính con" theo ý Chúa, bằng cách giải tỏa hình ảnh Chúa trong con khỏi những bụi bặm bao phủ, che đậy nhơ bẩn. Như điêu khắc gia đục dũa tảng đá để nét mặt kính ái của Chúa tỏ hiện dần dần.

608. Khi con giúp kẻ khác quên bản thân để hiến mình, con giúp họ làm hình ảnh Chúa hiện tỏ nơi họ.

609. Chính lúc hiến mình, con tập biết hiến mình.
Vì nói hiến mình dễ, thực sự hiến mình khó; giảng khuyên hiến mình dài, tình nguyện hiến mình ngắn, hô hào hiến mình đông, bền đỗ hiến mình hiếm.